Kavala’da Eskilerden Bir Türk (Videolu)

Arkadaşlarımızla sıcağından bunaldığımız Selanik’ten uzaklaşmak ve yeni yerler keşfetmek istedik. Lise boyunca tarih kitaplarından okuduğumuz Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın evini ve yaşadığı şehri görmeye karar verdik. Kiraladığımız araba ile 2 saatte nefis manzaralar izleye izleye Kavala’ya ulaştık. Sabah evden erken çıkmıştık, karnımız biraz açtı. Belki 3-4 saat daha yemek yemesek çok da o açlığı hissetmeyecektik fakat aklımızda Kavala’nın o meşhur böreği hep kalacaktı. Biz de dayanamayıp 30 yılı aşmış, küçük, tatlı ve yaşlı bir sahibi olan dükkana girdik.

Karnımızı ve gözümüzü doyurduktan sonra sahilde biraz yürüyüşle onu erittik. Denize girenleri gördükçe biz de mi girsek diye düşünüyor fakat dönüşte Halkidiki’ye gideceğimizi hatırlayınca vazgeçiyorduk. Kısa bir şehir turundan sonra asıl amacımızı gerçekleştirmenin vakti gelmişti. Tarih kitaplarında rastladığımız Mehmet Ali Paşa’nın at üzerindeki heykelini, evini, yaşadığı bölgeyi görecektik.

Arkadaşlarımızla o dönem olaylarını tartışarak yola koyulduk. Biz sahildeydik ama Mehmet Ali Paşa çoğu şehrin paşası gibi şehrin en güvenli yerinde yani tepesindeydi. Sıcak bir Kavala gününde güzel bir yürüyüş bizi bekliyordu. Arabaların çıkmadığı su kemerlerinin olduğu tarihi patika yolu tercih ettik. Yukarı çıktıkça yoruluyoruz, yoruldukça nefes nefese kalıyoruz, nefes nefese kaldıkça da sohbetimiz yerini sessizliğe bırakıyordu.

O sessizliği bozan italyanca bir cümle oldu. İtalyan mısınız diye soran amcaya cevabımız İngilizce olarak “Hayır, Türküz” oldu. Amca ise bize bu sefer Türkçe karşılık verdi ve bundan sonra ayrılana kadar muhabbet Türkçe sürdü. Bugün İtalyan bir kafilenin burada olduğunu ondan dolayı bizi İtalyan sandığını söyledi. Biz de Selanik’te yaşadığımızı ama Türk olduğumuzu söyledik. Sohbet artık daha da sıcaklaşıyor ve neler yaptığımızı, nereli olduğumuzu, nerede yaşadığımızı soruyordu amca. Ve nihayet konu gelmesi gereken yere gelmişti. Yunan mübadil ile Türk’ün tanışmasından hemen sonra konu mübadeleye geliyordu Yunanistan’da. Amca aslen Giresunluymuş, annesi Kavala’ya geldiğinde kendisi 1-2 yaşındaymış. Giresun’da doğmuş fakat oraya dair bir şey görmemiş, bilmemiş doğal olarak.

Burada yaşadıkları zorluklardan bahseden amca hiçbir zaman Türklere karşı kötü bir kelime kullanmadığını söylüyordu. Kavala’da Yunan hükümetinin onları kötü bir bölgeye yerleştirdiğini söyleyen amca susuzluk ve elektriksizlik çağındaki zorluklarını anlattı. Annesinin köyüne olan özleminden bahsederken hiç görmediği Giresun’u gözleri dola dola anlattı. Annesinin ona anlattığı haliyle anlattı.

Yunanistan’da rastladığım her mübadil gibi o amca da Türkleri sevdiğinden bahsetti. Fakat anlattığı bir anısındaki Türk onu çok kırmıştı. Almanya’da Türklerle işci olarak çalıştığı dönemde bir Türk restoranına yemek yemeye giden amca garsona istediği yemeği söylemiş. Arka masada oturan biri ise ‘ona yemek verme o gavur’ diyerek garsonu uyarmış. Türkçe bilen amca neden “öyle diyorsun hepimiz aynı yerde doğduk, Almanya’nın İngiltere’nin yüzünden hepimiz yerimizden yurdumuzdan olduk. Hepimiz insanız” diyerek arka masadakini uyarmış. Böyle bir cevap beklemeyen kişi ise son derece utanarak bir laf edemeden yemeğine devam etmiş.

Birçok anısını gözleri dola dola anlatan Giresunlu amcanın bir tek  hayali; bu topraklara en azından turist olarak gelmek. Umarım yaşı elverir de onu burada misafir ederim.

Koskoca kavala yazısı boyunca “Kavala Kurabiyesi”nden bahsetmedin diyenler var mı? İçindeki badem dışında daha ağza atmadan elde dağılan un bana tat vermiyor. 

Konuşmamızın başında ayıp olur düşüncesi ile açmadığım kameramı, amcanın tatlı anlatımına dayanamayıp açtım ve konuşmamızın bir kısmını kayda aldım.

[youtube https://www.youtube.com/watch?v=625FzXwhroE]