(Bu yazıyı okumak sadece 2dakika35saniyenizi alacaktır.)
İrlanda’nın Amacı Neydi?
İrlanda’da plastik poşetler, 2002 yılında 15 sente satılmaya başlandı. 2007’de ise 22 sent oldu. Sonrasında zamanla 37 sente kadar geldi. İrlanda’nın amacı çevre kirliliğini önlemek, plastik poşet tüketimini azaltmak ve plastik poşet çöpünün peyzaj üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmaktı. 2001-2011 yılları arasına bakıldığında İrlanda’da %90 oranında plastik poşet kullanımı azaldı. 2001 de %5 olan çöp kirliliği 2015te %0.13 e indi. Bu çalışmalar sayesinde İrlanda 12 yılda 200 milyon Euro kazandı. Bu kazanılan ve biriktirilen para çevre projelerinde kullanıldı.
Sen Kime Sordun Da Yaptın?
Finlandiya’da 1950 yılında ilk kez içecek şişelerinin depozitolu şekilde satılması gündeme gelmiş. (1950 nedir ya yuh! ( Bu arada Atatürk’ün Türkçe’ye çevrilmesini istediği ve okullarda okutulmasını istediği ‘Beyaz Zambaklar Ülkesi’ kitabını okumadıysanız kesinlikle okuyun. Finlandiya’nın nasıl bu başarıları elde ettiğini görebilirsiniz.)) Finlandiya’da şu an hem tek kullanımlık hem de doldurulabilir şişeler toplanıyor. Şişe başına 10 ile 40 sent arasında değişen depozito miktarı ile tek kullanımlık paketleme için iade oranları 2015 yılında % 95’e ulaşmış. En güzel tarafı ise bu kararlar tek başına alınmamış. Devlet bunlar için sivil toplum kuruluşları, tüketici ve üreticilerle görüşmüş.
50 Milyondan 12 Milyona!
İngiltere’de ise 1996 yılında katı atık depolama vergisi gelmiş. Bu sayede hem atık çıkarma hem de geri dönüşümü arttırmayı hedeflemişler. Atık sahasına gönderilen atıklar 2001’de 50 milyon ton iken 2015’te 12 milyon tona inmiş. Tehlikesiz atıkların bir tonu 2.65 pound ile vergilendirilirken doğada çözünebilir atıkların bir tonu 84 pound ile vergilendiriliyor. Çünkü o atıklar doğada çözünene kadar doğaya çok zarar veriyormuş. 2016 yılında ise poşetler ücretli olmuş. Süreç dahilinde yapılan çalışmalara halkın katılımı kolay olmuş.
Uçakta Bir De Türk Varmış!
Aslında biz de Türkiye olarak çevremizi seviyoruz ama korumaya geldiğimizde çok harekete geçmiyoruz. Bundan dolayı ki poşetlerin ücretlendirilmesi bizi derinden yaraladı. Bakıldığında çevre için mantıklı ve yerinde bir kanun gibi görünse de yıllarca bedavaya fazla fazla aldığımız o poşete para vermek insanı üzüyor. Bunun birçok nedeni vardır; en önemlisi aldığımız maaşların yaşadığımız çevre şartlarında yetersiz kalmasıdır. Yoksa bize deselerdi ki bir kişinin aylık poşet tüketimi ortalama 10, biz sizin maaşlarınıza aylık poşet miktarını yatıracağız, siz de marketlerde kullanım sırasında ister ücret ödeyerek poşet alacaksınız isterseniz de almayıp o parayı biriktirebileceksiniz. İnsanları değişime ayak uydurmak için kademe kademe ödemeler azaltılarak 3-5 yılın sonunda para yatırmadan poşet almalarını/almamalarını sağlayabilirdi devlet.
İyi güzel tak diye kanunu koydun o parayı alıyorsun 5 günde %50 kullanım azaldı diyorsun. Şimdi birden bilinçlendik mi de kullanım azaldı? Parasızlıktan azaldı. Hadi neyse bir şekilde azaldı.
-Sizce diğer %50’lik kısımdaki kazanılan ve kazanılacak para nerede ne için kullanılmalı?
-Sizce poşetlerde bu yasayı destekleyecek ne gibi görsel ve bilgiler yer almalı?